اثر دریافت ماست پروبیوتیک بر عملکرد ورزشی، علائم عفونت های تنفسی و ناراحتی های گوارشی دختران نوجوان شناگر استقامتی

چکیده سابقه و هدف: تمرینات شدید و فشرده ورزشکاران باعث افزایش احتمال ابتلا به عفونت های بخش فوقانی دستگاه تنفسی، ناراحتی های گوارشی و به دنبال آن، خستگی مزمن و کاهش کارایی آنها می شود. مطالعات معدودی در زمینه تأثیر مواد پروبیوتیک بر ارتقای سیستم ایمنی و بهبود کارایی ورزشکاران در دوره تمرینات ورزشی و مسابقات صورت گرفته است. هدف از این بررسی، تعیین اثر دریافت ماست پروبیوتیک بر عملکرد ورزشی، علائم عفونت های تنفسی و ناراحتی های گوارشی دختران نوجوان شناگر استقامتی تهرانی در سال 1388 بود. افراد و روش ها: طی مطالعه مداخله ای از نوع تجربی تصادفی کنترل شده 46 دختر شناگر 11 تا 17 ساله عضو تیم های قهرمانی استخرهای تهران با میانگین سن 8/1± 8/13 سال، وزن 5/7± 6/48 کیلوگرم و قد 6/5± 159 سانتی متر، شرکت کننده در مسابقات 400 و800 مترکرال سینه در سال های 88-1387 مورد بررسی، قرار گرفتند. افراد به طور تصادفی به 2 گروه تقسیم شدند. طی 8 هفته گروه مداخله، دریافت کننده 400 میلی لیتر ماست پروبیوتیک پگاه همراه ناهار و شام بود و گروه کنترل، همان مقدار ماست معمولی دریافت می کرد. از همه آزمودنی ها خواسته شد تا در طول بررسی، علائم گوارشی، عفونت های تنفسی، میزان تمرینات (به متر)، مصرف دارو و میزان مصرف فراورده توصیه شده را روزانه در پرسشنامه های مربوطه ثبت کرده و از خوردن ماست و سایر فراورده های پروبیوتیکی خارج از برنامه طرح اجتناب کنند. رکورد 400 متر آزاد و آزمون پله هاروارد (جهت اندازه گیری vo2max ) در آغاز کار و پایان هفته هشتم در همه آزمودنی ها اندازه گیری و ثبت شد. تجزیه و تحلیل آماری داده ها توسط نرم افزار spss 17 انجام شد. یافته ها : میانگین میزان تغییر رکورد در دو گروه مورد مطالعه پس از 8 هفته مصرف ماست 9/3 درگروه مداخله و 5/0 ثانیه در گروه کنترل از نظر آماری معنی دار نبود (22/0=p). در حالی که میزان تغییر vo2max در گروه مداخله( 56/0)و در گروه کنترل( 01/0(ml/kg-1.min-1) ( از نظر آماری معنی دار بود (02/0=p). متوسط تعداد روزهای سپری شده با برخی علائم عفونت های تنفسی از جمله خس خس و گوش درد در گروه مداخله و گروه کنترل به ترتیب 4/2 در برابر 3/4 روز (024/0=p) و 52/0 در برابر 6/1 روز (008/0=p) از نظر آماری معنی دار بود. میانگین تعداد دفعات ابتلا به عفونت های تنفسی و ناراحتی های گوارشی در گروه مداخله و گروه کنترل به ترتیب 1 در برابر 4/1 روز (009/0=p) و 9/0 در برابر 6/0 روز (05/0=p) از نظر آماری معنی دار بود. در متوسط مدت زمان ابتلا به عفونت های تنفسی و ناراحتی های گوارشی در دو گروه مورد مطالعه پس از 8 هفته مداخله، تفاوت معنی داری دیده نشد. نتیجه گیری: به طور کلی مصرف ماست پروبیوتیک باعث کاهش تعداد دفعات ابتلا به برخی علائم عفونت های تنفسی و کاهش مدت زمان ابتلا به بعضی از علائم مانند خس خس و گوش درد شد. هر چند بهبود معنی دار در میزان حداکثر اکسیژن مصرفی( vo2max ) به دنبال مصرف ماست پروبیوتیک مشاهده شد، ولی کاهش در میزان رکورد 400 متر کرال سینه و کاهش علائم مشکلات گوارشی ورزشکاران به دنبال مصرف این نوع ماست از لحاظ آماری معنی دار نبود. انجام مطالعات بعدی برای بررسی نقش پروبیوتیک ها بر وضعیت سلامت تغذیه ای و عملکرد ورزشکاران در رشته های مختلف ورزشی ضروری به نظر می رسد. واژگان کلیدی: پروبیوتیک، عملکرد ورزشی، عفونت های تنفسی، ناراحتی های گوارشی، شناگران